แรกเริ่มเดิมทีคุณทองแดง เป็นลูกของแดง สุนัขจรจัดที่อาศัยอยู่ในบริเวณ ถนนพระราม 9เกิดวันที่ 7 พฤศจิกายน พ.ศ. 2541 โดยคุณทองแดงมีพี่น้องร่วมกัน 7ตัว ชาวบ้านแถวนั้นตั้งชื่อให้ว่า คาลัว,หนุน, ละมุน,โกโร,โกโส,ทองเหลือง และ ทองแดง
เมื่อครั้นพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เสด็จพระราชดำเนินไปเปิดศูนย์การแพทย์พระราม 9 โดยมีนายแพทย์คนหนึ่งนำคุณทองแดงมาถวายทูลเกล้าฯ เมื่อทอดพระเนตรคุณทองแดงแล้ว จึงรับสั่งว่าให้เข้ามาเลี้ยงในวัง โดยมีคุณมะลิ ซึ่งเป็นสุนัขแม่ลูกอ่อนในวังช่วยเลี้ยงดูคุณทองแดง
ซึ่งคุณทองแดงนั้นมีลักษณะพิเศษที่แตกต่างจากสุนัขธรรมดาทั่วไป โดยมีหางม้วนขดเป็นวง ปลายหางมีดอกสีขาว เท้าทั้ง 4 ข้าง มีขนสีขาวปกคลุม เปรียบเสมือนว่ากำลังใส่ถุงเท้า จมูกแด่น บริเวณคอเหมือนมีสายสร้อยล้อมรอบครึ่งเส้น พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงค้นในหนังสือ พบว่า คุณทองแดง มีลักษณะคล้ายคลึงกับสุนัขสายพันธุ์บาเซนจิ ซึ่งเป็นสายพันธุ์โบราณ แต่เนื่องจากคุณทองแดงมีตัวใหญ่กว่าสุนัขบาเซนจิทั่วไป พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชจึงทรงเรียกคุณทองแดงว่า สุนัขพันธุ์ไทยซุปเปอร์บาเซนจิ
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงโปรดปรานคุณทองแดงมาก เพราะคุณทองแดงเป็นสุนัขที่ฉลาดมาก รับฟังคำสั่ง เชื่อฟังเป็นอย่างดี ซื่อสัตย์ และมีความจงรักภักดี พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชเสด็จประทับพักผ่อนที่ใด คุณทองแดงก็จะตามเสด็จฯ ไปด้วย
อีกคุณทองแดงยังมีความกตัญญูต่อแม่มะลิมาก และคุณทองแดงได้มีลูกกับคุณทองแท้ จำนวน 9สุนัข โดยพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงพระราชทานนามให้กับลูกๆ ของคุณทองแดง ดังนี้ 1.ทองชมพูนุท 2.ทองเอก 3.ทองเอก 4.ทองม้วน 5.ทองทัต 6.ทองพลุ 7.ทองหยิบ 8. ทองหยอด 9.ทองนพคุณ และพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชได้ทรงพระราชนิพนธ์หนังสือ “เรื่อง ทองแดง The Story of Tongdaeng” อีกด้วย
เมื่อวันที่ 26 ธันวาคม พ.ศ. 2558 คุณทองแดงได้เสียชีวิตลง รวมอายุได้ 17ปี 1เดือน 9วัน โดยมีอนุสาวรีย์คุณทองแดง ภายในบรรจุเถ้ากระดูกเอาไว้ อนุสาวรีย์ตั้งอยู่ที่ศูนย์รักษ์สุนัขหัวหิน อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์
